Προτάσεις για την Διαχείριση και Εκμετάλλευση των Δασών κατέθεσε το Επιμελητήριο Καρδίτσας στον Υφυπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Γιώργο Αμυρά.
Στην επιστολή επισημαίνονται τα ακόλουθα:
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Σας υποβάλλουμε τις προτάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του Επιμελητηρίου Καρδίτσας σχετικά με την ορθολογική διαχείριση και την εκμετάλλευση του δασικού πλούτου της Χώρας
μας καθώς και την αειφορική διαχείριση των δασών μας.
1. Διαχείριση-Εκμετάλλευση Δασών & Υλοτομίες
Έγκαιρη σύνταξη των διαχειριστικών μελετών, για το σύνολο των δασικών οικοσυστημάτων (δημόσια, δημοτικά, συνιδιόκτητα, ιδιωτικά, κ.λπ.), με επί τόπου επισκέψεις στις προς υλοτόμηση περιοχές, με στόχο την αποφυγή υπερεκτιμήσεων ή και υποεκτιμήσεων (τις περισσότερες φορές) του λύματος.
Είναι γεγονός ότι η μεθοδολογία που ακολουθείται για την σύνταξη των διαχειριστικών μελετών την τελευταία 30ετία, έχει προκαλέσει σωρεία προβλημάτων στην εγχώρια αλυσίδα
παραγωγής δασοκομικών προϊόντων. Πλέον με την οριστικοποίηση των δασικών χαρτών, θα είναι εφικτή η σύνταξη διαχειριστικών μελετών που θα βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα κι όχι μόνο στις προηγούμενες διαχειριστικές μελέτες που είχαν συνταχθεί κατά το παρελθόν, οδηγώντας με την πάροδο του χρόνου σε «εικονική» μείωση του προς αξιοποίηση λύματος.
Η ανάγκη επιμήκυνσης του χρόνου υλοτομίας είναι κάτι που έχει επισημανθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια από όλους τους εμπλεκόμενους με το συγκεκριμένο αντικείμενο (Δασική Υπηρεσία, Πριστήρια, Ειδικούς Επιστήμονες κλπ.) και η μη εφαρμογή της έχει κυρίως να κάνει με δύο ζητήματα:
•Το πρώτο είναι η βασική υποδομή (και κυρίως το κλείσιμο των δασικών δρόμων μετά τις πρώτες βροχές) και
•το δεύτερο η υποδομή, ο εξοπλισμός και η αντιμετώπιση του προβλήματος εκ μέρους των υλοτόμων.
Εξίσου σημαντικό ζήτημα που θα πρέπει να εξετασθεί διεξοδικότερα από τους εμπλεκομένους είναι και η ενδεχόμενη αλλαγή του καθεστώτος εκμετάλλευσης των ελληνικών δασών, με την
διενέργεια αποψιλωτικών υλοτομιών (όπου οι γεωμορφολογικές συνθήκες το επιτρέπουν), αντικαθιστώντας το μοντέλο των επιλεκτικών που εφαρμόζεται τα τελευταία 80 και πλέον χρόνων κι έχουν οδηγήσει στην «απαξίωση» των ελληνικών δασοκομικών προϊόντων, καθώς και σε μη παραγωγικά δάση.
Σε κάθε περίπτωση κι επειδή οι αποψιλωτικές υλοτομίες οδηγούν στη μείωση της εξατμισοδιαπνοής και του ρυθμού παραγωγής, θα πρέπει μετά από τις υλοτομικές επεμβάσεις να ακολουθεί η τεχνητή φύτευση (αναδάσωση), το κόστος της οποίας θα επιβαρύνει τον εκμεταλλευτή του δάσους. Παράλληλα, αναδασώσεις θα πρέπει να προβλέπονται και σε περιοχές όπου δεν ευνοείται η φυσική αναγέννηση του δάσους.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στα είδη που θα χρησιμοποιούνται στις αναδασώσεις (φύτευση ιδίου είδους με αυτό που υλοτομείται), έτσι ώστε να μην διαταράσσεται το φυσικό οικοσύστημα και να διασφαλίζεται η αειφορία του. Μία τέτοιου είδους αλλαγή του καθεστώτος εκμετάλλευσης θα επέτρεπε την πλήρη αξιοποίηση των δασοκομικών προϊόντων (τεχνητή ξυλεία-θρυμματισμού-καυσόξυλα-βιομάζα), ενισχύοντας:
•τη βέλτιστη αξιοποίηση των φυσικών (δασικών) πόρων της χώρας,
•την εξασφάλιση των θέσεων εργασίας της αλυσίδας παραγωγής δασοκομικών προϊόντων,
•τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και
•την ορθολογική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων.
2. Ρόλος Διευθύνσεων Δασών και Δασαρχείων
Η αποδυνάμωση κι «αποψίλωση» των Δασικών Υπηρεσιών σε επιστημονικό προσωπικό και σε πόρους, τόσο από την πλευρά της Κεντρικής Διοίκησης (λόγω οικονομικής στενότητας), όσο και από το ίδιο το ανθρώπινο δυναμικό των υπηρεσιών, συνέτεινε στο μη γίνονται ουσιαστικές παρεμβάσεις για τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, που σαν αποτέλεσμα είχαν την απαξίωση του ρόλου τους.
Βέβαια, αρκετές φορές η νοοτροπία των ανθρώπων που στελεχώνουν τις Δασικές Υπηρεσίες, αποτέλεσε τροχοπέδη στην αναστροφή αυτού του κλίματος. Επιπλέον, η λογική και ο βαθμός εμπλοκής των Δασικών Υπηρεσιών κατά τη διαδικασία από την προσήμανση μέχρι και την καταμέτρηση των κορμών, είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της δασικής παραγωγής. Με δεδομένο ότι η αμοιβή των Συνεταιρισμών υπολογίζεται με βάση την ξυλεία που θα κοπεί, πολλές φορές οι υπάλληλοι των Δασικών Υπηρεσιών «πιέζονται» από τα μέλη των Συνεταιρισμών, να προσημάνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες σε σχετικά προσβάσιμα τμήματα των συστάδων και κυρίως στην περίμετρό τους, με αποτέλεσμα οι πυρήνες των συστάδων να παραμένουν εκτός υλοτομίας.
Οι οποιεσδήποτε παρεμβάσεις γίνονται, έχουν τοπικό χαρακτήρα και κινούνται από τις συνήθειες, τις ανάγκες και τα ευκαιριακά δεδομένα των επιμέρους συντελεστών: Η κάθε Διεύθυνση Δασών και το κάθε Δασαρχείο, ανάλογα με το προσωπικό, τις διαθέσιμες πιστώσεις και την προσωπική άποψη του εκάστοτε Δασάρχη, σχεδιάζει τη δική του πολιτική και τις δικές του παρεμβάσεις, χωρίς ποτέ να γνωρίζει ή να παίρνει υπόψη του την πολιτική και τις παρεμβάσεις που σχεδιάζουν οι όμορες Δ/νσεις Δασών ή Δασαρχεία.
Μία σημαντική μεταρρύθμιση που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ουσιαστική βελτίωση του διαχειριστικού πλαισίου του δασικού πλούτου της χώρας μας, είναι η άμεση
ενεργοποίηση κι εμπλοκή των ιδιωτικών δασοτεχνικών γραφείων, σε όλα τα στάδια της διαχείρισης των δασικών συμπλεγμάτων. Δεδομένης της υποστελέχωσης των δασικών υπηρεσιών, θα μπορούσε το έργο της σύνταξης κι εφαρμογής των διαχειριστικών μελετών, να ανατεθεί σε ιδιώτες δασολόγους οι οποίοι και θα φέρουν την ευθύνη του σχεδιασμού και της υλοποίησης των απαιτούμενων δασοτεχνικών εργασιών. Οι δασικές υπηρεσίες θα έχουν την ευθύνη της επίβλεψης κι ελέγχου της ορθής εφαρμογής των διαχειριστικών μελετών. Με τον τρόπο αυτό θα αναβαθμιστεί ο ρόλος των δασικών υπηρεσιών, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην βελτίωση του διαχειριστικού πλαισίου
των ελληνικών δασών.
3. Αξιοποίηση υπολειμμάτων υλοτομίας για την παραγωγή βιομάζας
Τα υπολείμματα των υλοτομιών που είναι ακατάλληλα για οποιαδήποτε περαιτέρω επεξεργασία, καθώς επίσης η μη εμπορεύσιμη ξυλεία και η κατακείμενη μη εκμεταλλεύσιμη στρογγυλή ξυλεία, που σήμερα παραμένουν ως «δασικά απορρίμματα», μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας.
Σε περιοχές όπου το ξυλαπόθεμα είναι άφθονο η παραγωγή ενέργειας με την εκμετάλλευση της δασικής βιομάζας είναι αυτονόητη επιλογή. Τα ξυλώδη υπολείμματα που λαμβάνονται από την επεξεργασία του ξύλου (πριονίδι, ροκανίδι, θρύμματα ξύλου, κλπ.), καθώς και υπολείμματα ξυλείας που παράγονται κατά την υλοτόμηση των δέντρων και είναι ακατάλληλα για περαιτέρω επεξεργασία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διαφορετικούς τρόπους για την παραγωγή βιοενέργειας, είτε για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος ή για να καλύψει ανάγκες θέρμανσης.
Για να καταστεί εφικτή η απόληψη των υπολειμμάτων των υλοτομιών, θα πρέπει να συνταχθούν οι απαιτούμενες διαχειριστικές μελέτες, κάτι που δεν προβλέπεται από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο της χώρας μας. Επιπλέον, τα οφέλη από την απομάκρυνση των υλοτομικών υπολειμμάτων, καθώς και της μη χρήσιμης ξυλείας, θα συμβάλλει στο μέγιστο βαθμό στην αειφορική διαχείριση των δασών και την προστασία τους από πυρκαγιές, ενώ παράλληλα ο «καθαρισμός» του δάσους θα μπορούσε να συνδυαστεί και με τη διευθέτηση-διαχείριση του υδρολογικού δικτύου, καθώς και με την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Κύριε Υπουργέ,
Γνωρίζοντας τις θέσεις σας, την υπευθυνότητα και την ευαισθησία που σας διακρίνει, θα θέλαμε να επισκεφθείτε την Καρδίτσα, όταν το επιστρέψει το πρόγραμμά σας, για να έχουμε την ευκαιρία να σας εκθέσουμε το σύνολο των προτάσεων μας , για το τόσο σοβαρό αυτό θέμα που έχει αντίκτυπο στις ζωές όλων μας. Σίγουροι για την ανταπόκρισή σας, σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων.
