«Η αξιοποίηση του ορυκτού ενεργειακού πλούτου της Ελλάδας είναι ένα ζήτημα ύψιστης εθνικής σημασίας. Γιατί μια χώρα που δεν καταφέρνει να αξιοποιεί τους πόρους της με ορθολογικό και βιώσιμο τρόπο δεν έχει ελπίδα ανάπτυξης.
Πριν από μια δεκαετία, ελάχιστοι πίστευαν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αναζητήσει και να αξιοποιήσει εγχώριους υδρογονάνθρακες. Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Υπάρχει ενδιαφέρον από μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες, υπάρχει σχετική κινητοποίηση από πλευράς της Πολιτείας. Υπάρχει ένας σύγχρονος κανονισμός ασφάλειας για τις υπεράκτιες εξορύξεις. Και παρά το γεγονός ότι ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς και απαιτητικός, οι προοπτικές ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία είναι ισχυρές.
Είναι προφανές ότι η ορθολογική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων μπορεί να αναβαθμίσει ριζικά τη γεωπολιτική θέση της χώρας. Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη αγωγών διαμεταφοράς και αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου, μπορεί να αναδείξει την Ελλάδα σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο στρατηγικής σημασίας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Μπορεί σαφέστατα να παράγει σημαντικά οφέλη για τις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στο συγκεκριμένο τομέα, αλλά κυρίως για την ελληνική οικονομία, για την απασχόληση, για την Περιφερειακή Ανάπτυξη.
Εφόσον φθάσουμε τελικά στο επίπεδο των εξορύξεων, οι ανάγκες σε προσωπικό, σε υποδομές και σε υποστηρικτικές υπηρεσίες θα είναι τεράστιες. Με ό,τι αυτό σημαίνει για την απορρόφηση εξειδικευμένων Ελλήνων επιστημόνων, αλλά και ανθρώπινου δυναμικού από τις τοπικές κοινωνίες. Με ό,τι αυτό σημαίνει για τη ζήτηση σε επιχειρηματικούς τομείς όπως το real estate, οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, οι κατασκευές και η τεχνολογική υποστήριξη. Παράλληλα, η ενδεχόμενη αύξηση του πληθυσμού στις Περιφέρειες θα δημιουργήσει νέα δεδομένα, νέες προκλήσεις και ευκαιρίες ανάπτυξης.
Είναι ελπιδοφόρο, επομένως, το γεγονός η χώρα μας έχει ήδη μπει στη διαδικασία να αξιοποιήσει αυτές τις ευκαιρίες. Τις περασμένες εβδομάδες μάλιστα υπήρξαν και θετικές εξελίξεις, καθώς εγκρίθηκαν νέες συμβάσεις παραχώρησης για έρευνες στη Δυτική Ελλάδα και άνοιξε ο δρόμος για την κύρωσή τους από τη Βουλή.
Ωστόσο, κίνδυνοι και εμπόδια παραμένουν. Η παγκόσμια εμπειρία δείχνει ότι για να αξιοποιήσει σωστά μια χώρα τις πλουτοπαραγωγικές της πηγές, χρειάζεται να πληροί ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Να διαθέτει ισχυρούς θεσμούς, ικανό πολιτικό προσωπικό και ένα οργανωμένο κράτος, με χαμηλά επίπεδα διαφθοράς. Σε διαφορετική περίπτωση, λειτουργεί η λεγόμενη «κατάρα των πόρων».
Με άλλα λόγια, υπάρχει το παράδειγμα της Νορβηγίας, που αξιοποίησε τον πετρελαϊκό της πλούτο για να τροφοδοτήσει ένα υγιές οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο. Που χαρακτηρίζεται από υψηλή παραγωγικότητα, χαμηλή ανεργία και ένα υποδειγματικό κράτος πρόνοιας.
Υπάρχει, όμως, και το παράδειγμα της Ισημερινής Γουϊνέας, η οποία είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου, αλλά πάνω από το 70% των ανθρώπων της ζουν σε συνθήκες φτώχειας.
Το συμπέρασμα στο οποίο θέλω να φθάσω είναι ότι η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας. Το οποίο απαιτεί σοβαρό μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε ευρύτερο επίπεδο, προκειμένου να υπηρετηθεί πραγματικά το συμφέρον της χώρας και της ελληνικής κοινωνίας.
Χρειάζεται συστηματική δουλειά, αλλά κυρίως υπευθυνότητα και σύμπνοια από όλες τις πλευρές. Από την Πολιτεία και το πολιτικό σύστημα, από την επιχειρηματική και την επιστημονική κοινότητα, αλλά και από τις τοπικές κοινωνίες.
Κράτος και ιδιωτικός τομέας οφείλουν να αναλάβουν το ρόλο που αναλογεί στον καθένα. Μέσα σε ένα ξεκάθαρο πλαίσιο, το οποίο διασφαλίζει τον έλεγχο, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία από όλους και σε όλα τα επίπεδα. Με ισχυρούς θεσμούς, για να επιβάλουν την προστασία του περιβάλλοντος και του δημοσίου συμφέροντος.
Μακριά όμως από κοντόφθαλμες σκοπιμότητες, πελατειακές λογικές και ανούσιες αντιπαραθέσεις που οδηγούν τον τόπο πίσω, αντί μπροστά.
Η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων είναι η μεγάλη ευκαιρία της Ελλάδας για τα χρόνια που έρχονται. Και περνάει μέσα από την προσέλκυση και την πραγματοποίηση μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων, στη βάση αυστηρών και ξεκάθαρων κανόνων.
Ας ενώσουμε, λοιπόν, δυνάμεις για να δημιουργήσουμε αυτές τις προϋποθέσεις. Και να διορθώσουμε εγκαίρως τις όποιες θεσμικές και δομικές αδυναμίες παραμένουν και μπορούν να δημιουργήσουν εμπόδια.
Ας επενδύσουμε σε στρατηγικές συνεργασίες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Ας αξιοποιήσουμε την εμπειρία και την τεχνογνωσία χωρών που έχουν επιτύχει στο συγκεκριμένο τομέα.
Ο τομέας της ενέργειας και ειδικότερα η διαχείριση των υδρογονανθράκων, μπορεί να αλλάξει συνολικά το πρόσωπο και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Είναι μια μεγάλη πρόκληση, στην οποία οφείλουμε να ανταποκριθούμε, αφήνοντας οριστικά πίσω αδυναμίες και λάθη του παρελθόντος.
Ελπίζω ότι η σημερινή ημερίδα θα μας βοηθήσει να κάνουμε ένα βήμα μπροστά προς αυτή την κατεύθυνση».