Ανταγωνισμός: Η Επιτροπή συγκεντρώνει απόψεις σχετικά με το σχέδιο της αναθεωρημένης ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς
Αθήνα, 08/11/2022
Ο ορισμός της σχετικής αγοράς αποτελεί σημαντικό πρώτο βήμα για την αξιολόγηση των συγχωνεύσεων και της πλειονότητας των υποθέσεων που αφορούν παραβιάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Χρησιμεύει για τον καθορισμό των ορίων του ανταγωνισμού μεταξύ εταιρειών. Η ανακοίνωση για τον ορισμό της αγοράς αναθεωρείται για πρώτη φορά από την έκδοσή της το 1997, λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές εξελίξεις κατά τα επόμενα έτη, ιδίως την ψηφιοποίηση και τους νέους τρόπους προσφοράς αγαθών και υπηρεσιών, ώστε να αντικατοπτρίζεται σε αυτή ο αλληλένδετος και παγκοσμιοποιημένος χαρακτήρας των εμπορικών συναλλαγών.
Το σχέδιο αναθεωρημένης ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς ακολουθεί διεξοδική διαδικασία επανεξέτασης που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2020. Τον Ιούλιο του 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα της αξιολόγησής της, από την οποία προέκυψε ότι, ενώ η υφιστάμενη ανακοίνωση εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική και γενικά κατάλληλη για την επίτευξη του στόχου της, ορισμένες επικαιροποιήσεις και διευκρινίσεις είναι αναγκαίες για την ευθυγράμμισή της με τις εξελίξεις στην πρακτική της Επιτροπής, τη νομολογία των δικαστηρίων της ΕΕ, καθώς και τις νέες πραγματικές συνθήκες της αγοράς. Περισσότερα από 100 ενδιαφερόμενα μέρη γνωστοποίησαν τις απόψεις τους, οι οποίες ελήφθησαν υπόψη στο σχέδιο κειμένου που υποβλήθηκε προς διαβούλευση σήμερα.
Οι προτεινόμενες αλλαγές
Κύριος στόχος του σχεδίου αναθεωρημένης ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς είναι η παροχή περισσότερης καθοδήγησης, διαφάνειας και ασφάλειας δικαίου στις επιχειρήσεις για τη διευκόλυνση της συμμόρφωσης, μεταξύ άλλων μέσω συγκεκριμένων παραδειγμάτων. Έχει επίσης ως στόχο να συμβάλει στην αποτελεσματικότερη επιβολή της νομοθεσίας από την Επιτροπή και από τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού.
Οι προτεινόμενες αλλαγές παρέχουν νέα ή πρόσθετη καθοδήγηση σχετικά με διάφορα βασικά ζητήματα ορισμού της αγοράς:
- Επεξηγήσεις σχετικά με τις αρχές που διέπουν τον ορισμό της αγοράς και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται ο ορισμός της αγοράς για τους σκοπούς της εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού.
- Μεγαλύτερη έμφαση σε μη συνδεόμενα με τις τιμές στοιχεία, όπως η καινοτομία και η ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών.
- Διευκρινίσεις σχετικά με τη μακρόπνοη εφαρμογή του ορισμού της αγοράς, ιδίως σε αγορές που αναμένεται να υποστούν διαρθρωτικές μεταβάσεις, όπως τεχνολογικές ή κανονιστικές αλλαγές.
- Νέες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον ορισμό της αγοράς στις ψηφιακές αγορές, για παράδειγμα σε πολύπλευρες αγορές και «ψηφιακά οικοσυστήματα» (π.χ. προϊόντα που βασίζονται σε λειτουργικό σύστημα για κινητές συσκευές).
- Νέες αρχές για τις αγορές έντασης καινοτομίας, μέσω των οποίων αποσαφηνίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να αξιολογούνται οι αγορές εντός των οποίων οι εταιρείες ανταγωνίζονται στον τομέα της καινοτομίας, μεταξύ άλλων μέσω υπό ανάπτυξη προϊόντων.
- Περισσότερη καθοδήγηση σχετικά με τον ορισμό της γεωγραφικής αγοράς, ιδίως όσον αφορά τις προϋποθέσεις για τον ορισμό των παγκόσμιων αγορών, την προσέγγιση για την αξιολόγηση των εισαγωγών, καθώς και την προσέγγιση της Επιτροπής όσον αφορά τις τοπικές αγορές που ορίζονται από τις ζώνες επιρροής (π.χ. όσον αφορά τη λιανική πώληση καταναλωτικών αγαθών).
- Διευκρινίσεις όσον αφορά τις ποσοτικές τεχνικές, όπως η δοκιμή της μικρής αλλά σημαντικής μη προσωρινής αύξησης της τιμής (SSNIP), τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει η Επιτροπή κατά τον ορισμό μιας αγοράς.
- Διευρυμένη καθοδήγηση σχετικά με τις πιθανές πηγές αποδεικτικών στοιχείων και την αποδεικτική τους αξία, με βάση την εμπειρία της Επιτροπής στην πράξη και την τεκμηριωμένη προσέγγιση του ορισμού της αγοράς.
Επόμενα στάδια
Τα ενδιαφερόμενα μέρη καλούνται να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το σχέδιο κανόνων έως τις 13 Ιανουαρίου 2023.
Περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο υποβολής συνεισφορών είναι διαθέσιμες εδώ.
Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της επανεξέτασης, συμπεριλαμβανομένων των παρατηρήσεων που θα ληφθούν στο πλαίσιο της παρούσας δημόσιας διαβούλευσης, η Επιτροπή θα αναθεωρήσει και θα οριστικοποιήσει το σχέδιο που δημοσιεύτηκε σήμερα με σκοπό την έκδοση νέας ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς το 3ο τρίμηνο του 2023.
Ιστορικό της διαδικασίας επανεξέτασης
Τον Απρίλιο του 2020, η Επιτροπή δρομολόγησε αξιολόγηση της ισχύουσας ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτής, η Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα ανοικτής δημόσιας διαβούλευσης, συμπεριλαμβανομένης της σύνοψης των απαντήσεων που ελήφθησαν και της σύνοψης των συνεισφορών των εθνικών αρχών ανταγωνισμού, καθώς και των αποτελεσμάτων μελέτης τεκμηρίωσης.
Τον Ιούλιο του 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
Μετά την αξιολόγηση, η Επιτροπή εξέτασε το θέμα του ορισμού της αγοράς με αναφορά σε ευρύτερες εκτιμήσεις της πολιτικής ανταγωνισμού στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Μια πολιτική ανταγωνισμού κατάλληλη για νέες προκλήσεις» τον Νοέμβριο του 2021, και ανακοίνωσε την επανεξέταση της παρούσας ανακοίνωσης. Τον Ιανουάριο του 2022 δημοσίευσε πρόσκληση υποβολής στοιχείων για την έναρξη της επανεξέτασης.
Ιστορικό της ανακοίνωσης σχετικά με τον ορισμό της αγοράς
Ο ορισμός της αγοράς επιτρέπει να προσδιοριστούν τα όρια εντός των οποίων ασκείται ο ανταγωνισμός μεταξύ εταιρειών. Ο στόχος του ορισμού της σχετικής αγοράς προϊόντος και της σχετικής γεωγραφικής αγοράς είναι ο εντοπισμός των πραγματικών και δυνητικών ανταγωνιστών που περιορίζουν τις εμπορικές αποφάσεις των επιχειρήσεων, π.χ. τις αποφάσεις τιμολόγησης. Από την άποψη αυτή, ο ορισμός της αγοράς καθιστά δυνατό, μεταξύ άλλων, να υπολογιστούν τα μερίδια αγοράς, τα οποία μπορεί να προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες για την αξιολόγηση της ισχύος στην αγορά.
Ο ορισμός της αγοράς συμβάλλει στην κατανόηση του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις, τόσο σε μια δεδομένη χρονική στιγμή όσο και πιο δυναμικά. Δεδομένου ότι οι αγορές δεν είναι στατικές, η ανάλυση αυτή πρέπει να διενεργείται εκ νέου σε κάθε υπόθεση, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι αλλαγές στις διαδικασίες παραγωγής, τις προτιμήσεις των καταναλωτών και σε άλλες ιδιαιτερότητες της αγοράς, όπως οι κύκλοι καινοτομίας, οι αλυσίδες εφοδιασμού, οι ιδιαιτερότητες των ψηφιακών αγορών και των σχετικών επιχειρηματικών μοντέλων και η ευχέρεια πρόσβασης σε νέους προμηθευτές, ή ως απόκριση σε κανονιστικές αλλαγές. Ομοίως, το γεωγραφικό εύρος μιας αγοράς υπόκειται επίσης σε νέα εκτίμηση σε κάθε περίπτωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει στον καθορισμό των αγορών από τοπικές (όπως για τη λιανική πώληση καταναλωτικών αγαθών) έως παγκόσμιες (όπως για την πώληση εξαρτημάτων αερομεταφορών), ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν στην πράξη, ιδίως από τη σκοπιά των καταναλωτών και των πελατών.
Η ανακοίνωση για τον ορισμό της αγοράς παρέχει καθοδήγηση για τις αρχές και τις βέλτιστες πρακτικές σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή εφαρμόζει την έννοια της σχετικής αγοράς προϊόντος και της σχετικής γεωγραφικής αγοράς στην επιβολή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού της ΕΕ.
Για περισσότερες πληροφορίες
Βλ. την ειδική ιστοσελίδα της ΓΔ Ανταγωνισμού, η οποία περιέχει σύνδεσμο προς το σχέδιο της αναθεωρημένης ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς, καθώς και οδηγίες για τον τρόπο υποβολής παρατηρήσεων.
Το εγχειρίδιο κανόνων μας πρέπει να είναι σαφές, ακριβές και επικαιροποιημένο, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια δικαίου και η προβλεψιμότητα για τις επιχειρήσεις. Καθώς ο κόσμος έχει ψηφιοποιηθεί περισσότερο και οι οικονομίες μας είναι διασυνδεδεμένες, ορισμένες αγορές λειτουργούν σήμερα διαφορετικά σε σχέση με το παρελθόν. Το σχέδιο της αναθεωρημένης ανακοίνωσης για τον ορισμό της αγοράς αποσκοπεί στην ενίσχυση ορθών αρχών που έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου, στην παροχή των απαραίτητων διευκρινίσεων και στην κάλυψη κενών στις κατευθυντήριες γραμμές μας. Σήμερα καλούμε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές.
κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού
